نکاتی در مورد مگس میوه مدیترانه و روشهای کنترل غیرشیمیایی آفت

مگس میوه مدیترانه ای آفتی مهم و دارای اهمیت اقتصادی بالاست که به بیش از ۳۰۰ گونه گیاهی مختلف خسارت می‏زند. محل اوليه انتشار آفت فوق در مناطق اطراف درياي مديترانه بوده و به همين دلیل به این نام معروف شده است. حشره کامل به طول 3 تا 5 میلی متر بوده که پس از جفت گیری ، در زیر پوست میوه تخم گذاری می کند . لارو یا نوزاد کرمی شکل این حشره ضمن تغذیه از میوه ها ، موجب نفوذ قارچ ها و باکتری ها و در نتیجه پوسیدگی ، لهیدگی ، فساد و ریزش زود هنگام آنان می شود .
- میزبان ‏ها:
بسته به ناحیه آب و هوایی میزبان های مختلفی برای آن شناخته شده است. این آفت به درختان میوه سیب، زردآلو، آوکادو، انواع مرکبات، خرمالو، انجیر، گلابی، هلو، شلیل، به، گردو، انجیر، انار، گوجه فرنگی و ... حمله می‏کند.
- علائم و نحوه خسارت‏ ها:
- خسارت مگس میوه مدیترانه ‏ای از زمان تغییر رنگ و رسیدن میوه‏ ها آغاز می‏شود و تغذیه از میوه‏ ها اغلب در اوایل صبح و اواخر بعداز ظهر انجام می‏شود. و رفتار تغذیه‏ ای مگس میوه مدیترانه‏ ای در ایام روز متفاوت است. محل تخم‏گذاری به صورت نقاطی با رنگ متفاوت از رنگ زمینه روی میوه‏ های مورد حمله قابل مشاهده است.
- لهیدگی میوه در مناطق آلوده به لارو آفت و ریزش از درخت، ریزش در بعضی از ارقام و گونه‏ های میزبان از جمله ارقام پرتقال ممکن است دیده نشود.
- نسل‏ های اول آفت به هلو،زردآلو، سیب و گلابی و نسل‏ های بعدی به خرمالو و مرکبات حمله می‏کنند.
- لارو سن ۳ معمولا از میوه خارج و در خاک پای درختان میزبان به شفیره تبدیل می‏شود. (شفیرگی ممکن است در جایی غیر از خاک نیز صورت گیرد.)
- طول دوره یک نسل این حشره بسته به شرایط آب و هوایی، از سه هفته تا سه ماه می‏باشند.
- این آفت دارای ۸ تا ۱۰ نسل و در شرایط مساعد تا ۱۲ نسل در سال است، که در شرایط آب و هوایی ایران تا ۵ نسل در سال گزارش شده است.
- زمستان گذرانی آفت در مناطق معتدل به صورت حشرات بالغ و یا شفیره در خاک است و در مناطق گرمسیری به صورت‏ های مختلف از تخم تا حشره‏ کامل می‏باشد.
- روش‏ های کنترل آفت مگس مدیترانه
ردیابی: اولین گام جهت مدیریت آفت، ردیابی آن با استفاده از تله‏ های زرد چسبنده، تله‏ های جلب کننده پروتئینی (مکفیل)، و تله‏ی فرمونی دیاموند می‏باشد
قرنطینه: جلوگیری از انتقال میوه‏ های آلوده به مناطقی که فاقد آلودگی است می‏تواند از انتشار آفت جلوگیری کند.
مکانیکی: جمع آوری و انهدام میوه آلوده به مگس:
میوه های ریخته در پای درختان و باقی مانده بر روی درختان ، محل مناسبی برای زندگی لارو های آفت هستند . بنابراین جمع آوری ، انهدام و دفن میوه های آلوده در عمق 50 سانتی متری زمین ، پس از پاشیدن آهک بر روی انها ، در صورتی که بوسیله همه کشاورزان منطقه انجام گیرد ، اقدام مفیدی در جهت از بین بردن لارو های این حشره و کاهش جمعیت آن در دوره های بعدی زراعی است .
مبارزه زراعی :
در فصل سرما ، شخم و پا بيل كردن سايه انداز درختان ، به منظور از بين بردن شفيره‌هاي آفت توصیه مي‌شود.
شخم سطحی باغات در فصل سرد، در حدی که به ریشه درختان آسیب وارد نکند و برداشت زودهنگام برخی از میوه ها از جمله خرمالو، شلیل و هلو که فرآیند رسیدن آنها بعد از برداشت ادامه پیدا می¬کند از روش های کنترل زراعی می¬باشند

تله گذاری :
تله گذاری پایشی (monitoring) ، که معمولا با تعداد کم تله انجام می گیرد ، روشی است که معمولا برای شناسائی جنس و گونه حشرات و آگاهی از تراکم جمعیت و زمان شروع فعالیت آنان انجام می گیرد و نقش چندانی در کاهش جمعیت و خسارت حشرات ندارد .
در حالی که تله گذاری انبوه (mass trapping ) با تعداد زیاد تله انجام می گیرد و میتواند ، در صورت انجام صحیح ، نقش مفیدی در کاهش جمعیت و خسارت آفت ، بدون عوارض مرتبط با سموم ، ایفا نماید .
در این روش مبارزه ، مواد جلب کننده ، حشره کامل را به داخل محفظه ای هدایت می کنند که امکان خروج از ان برای حشره وجود ندارد و حشره پس از مدتی در محلول جلب کننده افتاده و غرق می شود .
برای نصب تله ¬های جلب¬ کننده پروتئینی (تعداد ۷۰ الی ۱۰۰ تله حاوی ماده جلب کننده که با توجه به تراکم آفت، میزبان و شرایط اقلیمی متغیر می¬باشد) در قسمت های جنوبی درخت و در ارتفاع 1.5 تا 2.2 متری و خلاف جهت باد.
برخی کارشناسان ، افزودن سموم حشره کش به مواد جلب کننده داخل تله ها را توصیه می کنند ، تا حشرات پس از ورود به تله و تغذیه از محتویات ان مسموم شده و از این طریق از بین بروند .
مواد جلب کننده ، به طور کلی شامل دو گروه می باشند :
1. فرمون های جنسی ، که بسته به نوع خود ، موجب جلب حشرات بالغ نر یا ماده میگردند .
2. جلب کننده های خوراکی ، از قبیل ترکیبات پروتئینی ، مخمرها و مشتقات آنها ، که برای هر دو جنس نر و ماده جذاب هستند .

نکات مهم نصب تله:
یکی از مهم‏ترین فاکتورها در نصب تله، انتخاب محل مناسب برای آن است.
در صورتی که امکان‏پذیر باشد، تله‏ های فرمونی باید در مناطق جفت‏گیری حشره نصب شود.
مگس‏ های میوه عموماً در سایبان درختان میزبان و یا مجاورت این درختان جفت‏گیری می‏کنند که بخش ‏های نیم‏سایه و خلاف جهت باد سایبان را انتخاب می‏کنند.
تله‏ های پروتئینی باید در نزدیکی درختان میوه در بخش شرقی درخت نصب شود.
در این صورت تله باید روی میزبان اولیه (هنگام رسیدن میوه) قرار گیرد.

تله‏ ها در فاصله 5/1 تا ۲/۲ متری از سطح زمین (به ارتفاع درخت میزبان بستگی دارد) که در میانه تا بالای سایبان درخت و خلاف جهت باد نصب می‎‏شود.
پیشنهاد کیمیا سبزآور:
بنا به تقاضای باغداران عزیز و در جهت بهبود نیازهای اساسی کشاورزان ایرانی، شرکت کیمیا سبز آور اقدام به توید محصول مدلور نمود که با استقبال بالای شما عزیزان روبرو شد.
مدلور یک ترکیب جدید حاوی نمک های آمونیوم و پروتئین هیدرولیزات است که جهت پایش جمعیت و شکار انبوه هر دو جنس نر و ماده مگس هاى ميوه به ویژه مگس میوه مدیترانه، مگس زیتون، مگس گیلاس و مگس جالیز مورد استفاده قرار مى گيرد.
مزایای مدلور:
- قیمت مناسب : هزینه استفاده از مدلور بسیار کمتر از پروتئین هیدرولیزات و سایر جلب کننده ها است و تا 50 درصد هزینه شما را کاهش می دهد
- سازگاری با محیط زیست : مدلور برای انسان، پرندگان، آبزیان و حشرات مفید بی خطر است و در طبیعت به سادگی تجزیه و جذب خاک می شود.
- پایداری : آزمایشات حاکی از دوام مایع مدلور در جلب حشرات می باشد و مایع تا حداقل 30 روز جلب کنندگی خود را حفظ می کند. در این فاصله در صورت پر شدن تله، می توان محلول را از صافی گذرانده تا حشرات جدا شوند و سپس مایع صاف شده را مجددا مورد استفاده قرار داد.


روش ساخت تله خانگی برای مگس میوه مدیترانه
یک بطری خالی و بدون برچسب آب معدنی یا نوشابه خانواده 5/1 لیتری برداشته و به وسیله یک میخ داغ شده یا مته ، مطابق تصویر ، چهار تا شش سوراخ ، به قطر 8 تا 10 میلی متر ، به فواصل مساوی و در امتداد محیط ، بر روی بدنه آن ایجاد کنید .









ماده جلب کننده را به نسبت توصیه شده با آب رقیق کرده و پس از افزودن چند قطره مایع ظرفشوئی ، بطری را تا عمق 5 تا 10 سانتی متر با آن پر کنید. دلیل افزودن مایع ظرفشوئی به محلول، کاهش کشش سطحی آن و در نتیجه غرق شدن آسانتر حشرات است.




برای تهیه ماده جلب کننده ، به جدول انتهای این پست مراجعه فرمائید .
درب بطری را بسته و طبق تصویر ، بوسیله یک تکه سیم یا ریسمان آنرا از شاخه های بیرونی درخت آویزان کنید .
اکنون تله شما آماده شکار می باشد . مگس ها به تدریج به سمت محلول جلب شده و از طریق سوراخ ها وارد بطری می شوند ولی قادر به یافتن راه خروج نبوده و پس از مدتی در محلول افتاده و غرق می شوند .


















برای کسب بهترین نتیجه ، حتما به نکات مهم زیر عمل نمائید:
1. بهتریم زمان تله گذاری: ابتدای فصل فعالیت آفت

2. تعداد تله برای درختان مرکبات کوچک و متوسط، دو تا سه عدد
برای درختان بزرگ تر پنج تا شش عدد
نصب بر روی شاخه های بیرونی به فاصله 5/ 1 تا 2 متر از سطح زمین و ترجیحا در سایه.

3. به ازای هر سه تله نصب شده بر روی درختان میوه، یک تله بر روی درختان غیر مثمر و یا بوته های مجاور نصب شود.

4. فاصله تله های نصب شده از یکدیگر بیش از 5 متر نباشد.

5. بهترین نتیجه از مبارزه با آفات در صورتی حاصل می شود که اقدامات پیشگیرانه به صورت جمعی و با مشارکت اکثریت کشاورزان منطقه انجام گیرد.


6. تله ها را به طور منظم بازدید نموده و در صورت خشک شدن یا فساد محلول جلب کننده و یا پر شدن تله از حشرات ، نسبت به تخلیه و جایگزینی با محلول تازه اقدام نمائید.

7. در صورت مشاهده افزایش قابل ملاحظه تعداد مگس های صید شده در تله ها، با مشورت کارشناسان جهاد کشاورزی یا کلینیک های گیاهپزشکی، نسبت به اتخاذ سایر تدابیر، اقدام نمائید.


احتیاطات لازم : همیشه بر روی تله ها عبارت " احتیاط ! تله مگس مدیترانه "، به همراه تاریخ نصب را درج نموده و آنها را در محل دور از دسترس کودکان و افراد ناآگاه نصب و نگهداری کنید !


ماده جلب کننده غلظت مورد نیاز منبع تهیه
پروتئین هیدرولیزات به نسبت توصیه شده مدیریت جهاد کشاورزی منطقه
مدلور
ترکیب جدید حاوی نمک های آمونیوم و پروتئین هیدرولیزات محلول5 تا 10درصد در آب
(1 قسمت با 10 تا20 قسمت آب رقیق شود ) نمایندگی های پخش محصولات شرکت کیمیاسبزآور